COMMUNIQUÉ DE PRESSE
(Voor Nederlandse versie zie hieronder)
Suite à une action de Justice and Democracy asbl, la justice épingle pour la première fois l’État belge dans le processus d’institutionnalisation de l’islam. Ainsi, le Conseil d’État vient d’annuler un arrêté royal du 12 juillet 2019 créant, au sein de l’Exécutif des Musulmans de Belgique (EMB), neuf places de théologien·ne et neuf places de prédicateur·trice, ce qui revenait à conférer à cet organe chargé de la gestion du temporel – et uniquement du temporel – du culte islamique un rôle spirituel.
Par cet arrêté royal, l’État belge s’immiscait dans le fonctionnement du culte islamique et contrevenait dès lors à la liberté des cultes. En effet, alors que les fonctions attachées à l’EMB étaient jusqu’ici des fonctions “administratives”, conformément à la législation qui fixe ses missions, l’arrêté royal permettait à cette “administration du culte”, reconnue par l’État belge comme interlocuteur pour gérer les aspects temporels du culte islamique, de recruter des théologien·ne·s et des prédicateur·trice·s pour se lancer dans des activités d’encadrement religieux et spirituel, en contradiction avec sa mission première.
L’arrêté royal était par ailleurs discriminatoire car les mesures d’ingérence étaient prises uniquement à propos de la religion islamique et son organisation. Elles ne prévoyaient pas pareilles possibilités pour les autres cultes reconnus. Cet arrêté royal créait ainsi une différence de traitement entre les fidèles du culte islamique et les fidèles des autres cultes reconnus, qui ne connaissent pas de semblable immixtion dans le fonctionnement interne de leur culte.
Ce sont les mosquées reconnues qui, dans leur diversité et dès lors qu’elles remplissent les critères administratifs pour ce faire, devraient bénéficier des places ouvertes de théologien·ne et de prédicateur·trice – comme elles bénéficient déjà de places de ministre du culte (imam) –, conformément à la loi. C’est donc l’affectation de ces places auprès de l’EMB qui contrevenait au cadre légal et constitutionnel de notre pays.
Dès lors que l’arrêté royal contrevenait aux principes de liberté des cultes ainsi que d’égalité et de non-discrimination, Justice and Democracy asbl, dont l’objet social est la lutte contre les atteintes aux droits fondamentaux, avait décidé de saisir le Conseil d’État pour le faire annuler et pour rappeler les règles fondamentales sur lesquelles repose le système de reconnaissance des cultes en Belgique.
Il convient de souligner que, dans ce dossier sensible, l’auditeur du Conseil d’État a suivi l’ensemble des moyens et arguments soulevés par Justice and Democracy asbl. La juridiction administrative suprême a donc annulé l’arrêté royal. Ainsi, en près de 30 ans de processus accidenté d’institutionnalisation de l’islam en Belgique, jalonné d’ingérences et de violations des principes de liberté religieuse et de séparation entre les Églises et l’État, c’est la première fois qu’une juridiction épingle l’État. Il s’agit dès lors d’un arrêt important dont nous attendons qu’il puisse constituer un signal quant à l’absolue nécessité d’inscrire le processus d’institutionnalisation de l’islam dans le respect strict de nos principes constitutionnels, sans ingérence, ni complaisance.
Justice and Democracy asbl
Bruxelles, le 19 mars 2021
Pour tout complément d’informations relatif à l’arrêt du Conseil d’État :
Me François Belleflamme, conseil de Justice and Democracy asbl
belleflamme@bourtembourg.be
+32 2 542.00.63
Contact Justice and Democracy asbl :
Abdelghani Ben Moussa, administrateur
info@justicedemocracy.org
+32 477 844 744
PERSBERICHT
Een primeur: justitie veroordeelt de Belgische staat in het dossier « institutionalisering van de islam”
Naar aanleiding van een actie van de vzw Justice and Democracy heeft justitie voor het eerst de Belgische staat veroordeeld in het proces van de institutionalisering van de islam. Zo heeft de Raad van State zopas een koninklijk besluit van 12 juli 2019 vernietigd waarbij negen plaatsen van theologen en negen plaatsen van predikanten bij het Executief van de Moslims van België (EMB) werden gecreëerd. Het kwam erop neer dat dit representatief orgaan van de temporalia – en enkel de temporalia – van de islamitische eredienst, een spirituele rol kreeg.
Met dit koninklijk besluit mengde de Belgische staat zich in met de werking van de islamitische godsdienst en schond daarmee de vrijheid van godsdienst. Terwijl de functies van het EMB tot nu toe « administratieve » functies waren, overeenkomstig de wetgeving die zijn opdrachten vastlegt, heeft het koninklijk besluit deze « administratie van de eredienst », door de Belgische staat erkend als gesprekspartner voor het beheer van de wereldlijke aspecten van de islamitische eredienst, immers toegestaan theologen en predikers aan te werven en zich bezig te houden met activiteiten van religieuze en geestelijke begeleiding, hetgeen in strijd is met zijn primaire opdracht.
Het koninklijk besluit was ook discriminerend omdat de inmengingsmaatregelen alleen betrekking hadden op de islamitische godsdienst en de organisatie ervan. Het voorzag niet in dezelfde mogelijkheden voor andere erkende godsdiensten. Het koninklijk besluit creëerde aldus een verschil in behandeling tussen de aanhangers van de islamitische godsdienst en de aanhangers van andere erkende godsdiensten, die geen vergelijkbare inmenging in de interne werking van hun godsdienst ondervinden.
Het zijn de erkende moskeeën die, in hun verscheidenheid en voor zover zij voldoen aan de administratieve criteria daarvoor, in aanmerking moeten komen voor de openstaande posten van theoloog en predikant – zoals zij reeds in aanmerking komen voor de posten van bedienaar van de eredienst (imam) – overeenkomstig de wet. De toewijzing van deze posten aan het EMB was derhalve in strijd met het wettelijke en constitutionele kader van ons land.
Aangezien het koninklijk besluit in strijd was met de beginselen van de vrijheid van eredienst, gelijkheid en non-discriminatie, heeft de vzw Justice and Democracy, die als maatschappelijk doel heeft de strijd aan te binden tegen inbreuken op de fundamentele rechten, besloten de zaak aanhangig te maken bij de Raad van State met het oog op de nietigverklaring ervan en de herroeping van de fundamentele regels waarop het stelsel van erkenning van de erediensten in België is gebaseerd.
Er zij op gewezen dat de auditeur van de Raad van State in deze gevoelige zaak alle door de vzw Justice and Democracy aangevoerde argumenten heeft gevolgd. De hoogste administratieve rechtbank heeft daarom het koninklijk besluit nietig verklaard. In de bijna 30 jaar van het lastige proces van institutionalisering van de islam in België, dat gekenmerkt werd door inmenging en schendingen van de beginselen van godsdienstvrijheid en scheiding van kerk en staat, is dit dus de eerste keer dat justitie de staat terecht heeft gewezen. Dit is derhalve een belangrijk arrest, waarvan wij hopen dat het een signaal zal zijn dat het absoluut noodzakelijk is om ervoor te zorgen dat het proces van institutionalisering van de islam wordt uitgevoerd met strikte inachtneming van onze grondwettelijke beginselen, zonder inmenging of toegeeflijkheid.
Justice and Democracy vzw
Brussel, 19 maart 2021
Voor nadere informatie over het arrest van de Raad van State:
Me François Belleflamme, advocaat van Justice and Democracy vzw
belleflamme@bourtembourg.be
+32 2 542.00.63
Contact Justice and Democracy vzw:
Abdelghani Ben Moussa, bestuurder
info@justicedemocracy.org
+32 477 844 744